DRS nedir? Formula 1 DRS teknolojisi ne işe yarar? Konuları, otomobil yarışlarına ilgili olan izleyiciler tarafından en çok araştırılan konular arasında yer almaktadır. DRS kısaltmasının açılımı Drag Rduction System olarak karşılık bulur. Formula 1 yarışlarını daha heyecanlı hale getiren bu sistem, yarış araçlarının arka kanatlarında bulunan hareketli sistemdir.
DRS sistem yarışlar esnasında araçlara aerodinamiğine doğrudan etki yapar. Formula 1 yarışları yüksek bütçelerden oluşur ve katılım sağlayan araçlar bir disiplin içerisinde en ince ayrıntılarına kadar incelenir. Yüksek performansa sahip olan araçların zemine tutunmaları, viraj kabiliyetini kazanmaları gibi birçok ayrıntı gözden geçirilir.
DRS sistem tam da bu noktada devreye girerek, aracın zemine tutunmasını etki ederken, aynı zamanda da hız kazanmasına etki eder. DRS hareketli sistemi devreye alındığında, rüzgarı hareketli sisteme aktararak kısa sürede yüksek hıza ulaşmasına katkı sağlar.
Formula otomobil yarışları bir disiplin içerisinde gerçekleştirilir. Öncelikle yarışlara katılacak araçların şartları ortaya konularak, yarışları tehlikeye düşürecek oluşumlara izin verilmez. Bu yarışlarda çeşitli gerekçelerle araçlarda hareketli parçalara izin verilmez. Uzun yıllar bu disiplin içerisinde gerçekleşen yarışlara, 2011 yılında istisna olarak DRS sistem dahil edildi.
DRS sistemi;
- 2011 yılında Formula 1 yarışlarında,
- 2012 yılında Formula Renault 3.5 yarışlarında,
- 2013 yılında FIA Formula 2 Şampiyonasında,
- 2013 yılında Deutsche Tourenwaen Masters yarışlarında,
- 2014 yılında Super Formula yarışlarında,
- 2015 yılında GP2 serisi, yeni adıyla FIA Formula 2 Şampiyonasında,
- 2017 yılında FIA Formula 2 Şampiyonasında,
- 2017 GP3 Serisi, yeni adıyla FIA Formula 3 Şampiyonasından,
Gibi yarışlarda ilk defa kullanılmaya başlandı. Birçok yarışta halen bu sistem kullanılmakta ve yarışlara ayrı bir heyecan katmaktadır.
DRS Sistem Nasıl Çalışır?
Otomobiller yarış esnasında yüksek hızlara erişir. Araçların zemin tutunma kabiliyeti performansı düşürür. Zemine kuvvetli tutunmak virajları alırken performansa olumlu yansırken, düz zeminde daha yüksek hıza ulaşmak açısından zemine fazla tutunmak performansı düşürücü etki yaratır.
Formula yarışlarında da bir disiplin içerisinde kullanılmaya başlanan DRS sistem devreye alındığında, düz zeminde aracın kütlesinde hafifleterek ve zemin tutunma oranını azaltarak, daha fazla performans sağlar.
Formula pilotu uygun koşullarda DRS sistemini devreye sokar. Bu durumda arka kanatlardaki hareketli parça, zeminle paralel konuma gelerek istenen performansı sağlar. Bu sistem araca ekstra 20 km/h’a kadar hız kazandırır.
Formula 1 DRS Kullanım Şartları Nelerdir?
Her ne kadar 2011 yılından bu yana çeşitli Formula yarışlarında DRS sistem kullanılıyor olsa da, yarış disiplini içerisinde sistemin kullanılabilmesi için şartlarının oluşması gereklidir.
DRS sistemin kullanılabilmesi için;
- Yarış otoritelerinin bu yönde karar alması gerekir.
- Yarış pistinin sistemin kullanılmasına elverişli olması gerekir.
- Hava koşulları elverişli olmalıdır.
- Araçlar arasındaki mesafenin 1 saniyenin altında olması gerekir.
- DRS açış çizgisinin, DRS denetim çizgisine 1 saniye mesafede bulunması gerekir.
- DRS açacak pilotun farkı 1 saniyenin altına indirmesi gerekir.
Gibi genel koşulların sağlanması gerekir. Yarış otoriteleri tarafından yarış öncesi pist kontrol turları atılır. Bu süre içerisinde sistemin kullanılıp kullanılmayacağı, hangi noktalarda kullanılacağı yönünde kararlar oluşturularak, yarış sponsorlarına ve pilotlara gerekli açıklamalar yapılır. Aksine durum sergileyen pilotlar diskalifiye olurlar.
DRS Sistem Neden Kullanılır?
Her alanda olduğu gibi, Formula 1 yarışlarında da teknoloji gelişme göstermiştir. Otomobillerdeki mekanik gelişmeler, dijital veri sistemlerindeki gelişmeler, pist koşulları bu gelişmelere örnek olarak gösterilebilir. Ancak gerek yarış güvenliği gerekse, pilotların can güvenliği açısından araçlara hareketli parçaların ilave edilmesi arzu edilen bir durum değildir. Ayrıca yarış otoritelerinin de bu yönde aldığı kararlar oldukça katıdır.
İstisnai durum olarak kullanan DRS sistemde ancak bir disiplin içerisinde kullanılabilir. Kullanımına ilişkin nihai karar yarış otoritelerine aittir. Formula 1 yarışlarında araçların ve pilotların performansı geçiş sayısın etkiler. DRS sistem kullanılmadan önce geçiş sayıları daha düşükken, sistem kullanımı sonrası geçiş sürelerinde önemli artışlar meydana gelmiştir. Sistemin ana amacı geçiş sayısını arttırmaktır.
DRS sisteminin aktif olmadığı yıllarda, Formula 1 geçiş sayıları her bir sezon için yaklaşık 200 civarında iken, sistemin devreye alındığı 2011 yılında 821’e çıkmıştır. Formula 1’in son yarış sezonunda bu sayı 1000’e kadar yükselmiştir. Bu durum DRS sistemin geçiş sayına katkısını ortaya koymaktadır.
Pilot kurallar çerçevesinde geçiş bölgelerinde direksiyon konumunda bulunan DRS düğmesi ile sistemi aktif eder. Geçiş sağlandıktan sonra düğme serbest bırakılarak pasif konuma getirilir. Bazı sistemlerde bu işlemi fren bölgesinde bulunan mekanizma gerçekleştirir.
DRS Kullanılmasının Formula 1 Yarışlarına Etkileri Nelerdir?
Formula 1 yarış arabaları yüksek performans sağlayan teknolojiye sahiptir. Bunun yanında belirli bir disiplin içerisinde performansını artıracak birçok donanımdan oluşur. Yüksek hızla virajları almak, düz zeminde öndeki aracı geçmek o kadar da kolay olmaz. Özel amaçlar için üretilmiş bu araçlarda zemine tutunmak için yüksek teknolojik ve mekanik aksamlar oluşturulmuştur.
Zemine sıkı sıkıya tutunmak virajlar için arzu edilen bir durumdur. Ancak düz zeminde pilot öndeki aracı geçerek yarışı bitirmek ister. Bunun için her aracın ve her pilotun taktiksel davranışları vardır. Ancak öndeki araçta bir formula yarış aracıdır ve bir formula pilotu tarafından kumanda edilmektedir. Bu da geçiş sayısını oldukça düşüren bir pozisyondur.
Formula yarış otoriteleri ve teknik adamları bu yarışları daha heyecanlı kılmak adına, DRS sistem özeliğini uygulamaya almışlardı. Bu sayede geçişler daha hızlı gerçekleşecek ve adrenalin daha yüksek olacaktır. Birçok kesim tarafından ilgiyle izlenen Formula yarışları, DRS sistem kullanımı sonrasında daha fazla ilgi çekmeye başlamıştır.
Sıkça Sorulan Sorular
DRS Sistem Nerede Kullanılır?
DRS sistemi Formula 1 yarış otoritelerinin belirlediği zamanlarda ve belirlenen DRS bölgelerinde kullanılabilir. Yarış hafta sonunda Cuma ve Cumartesi günleri pilotların DRS sistemi serbest olarak kullanılmasına izin verilir.
DRS Sistem Kullanılmasına Kim Karar Verir?
DRS sistemin kullanılmasına, yarış pistinin durumu, yarış koşulları ve iklim şartlarına göre yarış otoriteleri tarafından izin verilebilir. İzin verilen yarışlarda belirlenen DRS kullanım noktalarında kullanılmak şartı ile tüm karar Formula 1 pilotuna aittir. Yarışlarda kurallar çerçevesinde pilotların sistemi kullanıp kullanması serbest bırakılmıştır.
DRS Sistem Hangi Yarışlarda Kullanılır?
DRS sistem kullanılmasına ilk defa 2011 yılında Formula 1 otoriteleri karar vermiştir. Kabul edilmesinden sonraki tarihlerde de benimsenmiş, şartlar ve kurallar elverdiği sürece Formula 1 yarışlarında sistem halen kullanılmadır. Bunun yanında Formula Renault 3.5, FIA Formula Şampiyonası, Super Formla, Deutsch Toruenwaen Masters gibi yarış disiplinlerinde halen sistem aktif olarak kullanılmaktadır.
DRS Sistem Ne Kadar Süre İle Kullanılır?
DRS sisteminin kullanımına getirilen kurallar gereği, sistem sadece belirlenen geçiş noktalarında kullanılabilir. Bu durum performansa bağlı olarak geçiş imkanı verir. Pilotlar sistemi ancak geçiş tamamlanana kadar kullanabilirler. Sonrasında sürüş güvenliği açısından pasif konuma gelmelidir. Akis durumlar diskalifiye sebebidir.
